آموزش روش تقطیع شعر به همراه تست کنکور از درس دوم علوم و فنون ادبی یازدهم
در این جلسه به تشریح تست های کنکور از بخش تقطیع در درس دوم کتاب علوم و فنون ادبی یازدهم خواهیم پرداخت. توضیحات لازم درباره شیوه پاسخ به این تست ها به طور کامل آموزش بیان می گردد.
تست اول) پایه های آوایی بیت زیر در کدام گزینه درست است؟
- بهار ار/ باده در/ساغر نمی کر/دم چه می کردم | ز ساغر گر/ دماغی تر/ نمی کردم چه/ می کردم
- بهار ار با/ده در ساغر/ نمی کردم/ چه می کردم | ز ساغر گر/ دماغی تر/ نمی کردم/ چه می کردم
- بهار ار/ باده در سا/غر نمی کرد/ دم چه می کردم | ز ساغرگرد/ ماغی تر نمی/ کردم/ چه می کردم
- بهار ار باده / در ساغر/ نمی کردم/ چه می کردم | ز ساغر / دماغی ترن/ می کردم/ چه می کردم
پاسخ: گزینه 2 صحیح می باشد. در این جا چون بحث ارکان و پایه های آوایی مطرح شده، باید سعی شود با خواندن تشخیص داده شود. و در صورت نیاز تقطیع هم می شود. گزینه یک بر وزن مفاعیلٌ تقطیع می شود، که نمی تواند، گزینه صحیح باشد. گزینه دو تقسیم بندی پایه های آوایی اش صحیح می باشد. بنا براین پاسخ صحیح گزینه 2 می باشد.
---U/---U/---U/---U
---U/---U/---U/---U
باید سعی شود به صورت سماعی و بدون تقطیع کردن با تمرین زیاد این ابیات با روخوانی شناخته شود.
تست دوم) پایه های آوایی بیت زیر در کدام گزینه آمده است؟
با عقل گشتم همسفر یک کوچه را از بی کسی | شد ریشه ریشه دامنم از خار استدلال ها
- -UU- / -UU- / -UU- / -UU-
- UU-- /UU-- / UU-- / UU- -
- –U-- / -U-- / -U-- /-U- -
- - -U- /-U-- /- -U- / -U- -
پاسخ: گزینه 3 صحیح می باشد. با گزینه یک و دو نمی توان شعر را روان خواند. گزینه 3 بر وزن مستفعلن مستفعلن مستفعلن مستفعلن می باشد که گزینه صحیح است.
باید اینگونه تمرین کرد:
با عقل گشتم همسفر( مستفعلن مستفعلن) یک کوچه را از بی کسی (مستفعلن مستفعلن).
3. مرز پایه های آوایی مصراع زیر در کدام گزینه درست است؟
«رو سینه ها چون شیشه ها | هفت آب شوی از کینه ها»
1)رو سینه ها / چون شیشه ها / هفت آب / شوی از کینه ها
2) رو سینه ها / چون شیشه ها / هفت آب شو / یز کینه ها
3) رو سینه ها / چون شیشه / ها هفت آب شو / از کینه ها
4) رو سینه / ها چون شی / شه ها هفت آب شو / از کینه ها
پاسخ: گزینه 2 پاسخ صحیح می باشد. گزینه یک وقتی خوانده می شود کاملاً مشخص است که صحیح تقطیع نشده است. گزینه 2 اما به راحتی خوانده می شود و هم چنین در تقطیع نیز صحیح می باشد و بر وزن 4 مستفعلن قرار می گیرد.
-U--/ -U--/ -U--/ -U-- بر وزن (مستَفعِلن / مستَفعلن / مستفعلن / مستفعلن)
شما می توانید جهت آشنایی بیشتر با روش تقطیع ارکان شعر و مشاهده نمونه تست های این مبحث، ویدئوی آموزشی این جلسه را به دقت ملاحظه کنید.
سوالات متداول
چند وزن عروضی رایج اشعار کلاسیک فارسی را نام ببرید؟
مشهورترین وزن های عروضی در اشعار کلاسیک عبارتند از مفاعلین مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن، فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن، مستفعلن مستفعلن مستفعلن مستفعلن و ... می باشند.
بهترین روش تشخیص پایه های آوایی در اشعار چیست؟
بهترین روش تشخیص پایه های آوایی این است که بدون تقطیع و با شنیدن بیت بتوانیم پایه های آوایی آن را تشخیص بدهیم. به دست آوردن این مهارت به تکرار و تمرین نیاز دارد.
