تعیین قطبیت مولکول ها فصل سوم شیمی دهم
در این فیلم آموزشی، درباره ی موضوع تعیین قطبیت مولکول ها توضیح داده شده است. این مبحث جز موضوعات بسیار مهم است که در سال های آینده تحصیلی نیز مورد استفاده قرار خواهد گرفت.
برای تعیین قطبیت مولکول ها، بدون توجه به شکل هندسی، مولکول ها را تفکیک می نمائیم. این تفکیک شامل موارد زیر می باشد:
- عنصرها: مولکول هایی که از یک نوع اتم ساخته شده اند، مانند . این عناصر، همگی نا قطبی می باشند. بنابراین تمام مولکول هایی که از یک نوع اتم ساخته می شوند به غیر از نا قطبی هستند. در واقع در این دسته، تنها مولکول قطبی، مولکول ازون یا است.
- وجود بیش از دو نوع اتم در ترکیب: اگر فرمول مولکولی ارائه شود، ساختاری به ما داده نشود و بیش از دو نوع اتم در ترکیب وجود داشته باشد، در آن صورت مولکول قطبی می باشد. مانندHNO_3,CH_2 Cl_2,SO_2 Cl_2 . تمامی مولکول های عنوان شده قطبی می باشند.
- ترکیباتی که از دو نوع اتم تشکیل شده اند: در این گروه، نیاز است ظرفیت اتم مرکزی را با شماره گروه آن مقایسه نمائیم. اگر ظرفیت اتم مرکزی با شماره گروهش برابر بود، مولکول ناقطبی است و در صورت برابر نبودن، مولکول قطبی خواهد بود. مولکول های زیر جز این دسته می باشند.
BeF_2,CH_4,NH_3,H_2 O,SO_2,SO_3,SF_2,SF_4,SF_6
در مولکول BeF2 ، اتم مرکزی Be ، دارای ظرفیت 2 است و در گروه دو نیز قرار دارد، بنابراین ناقطبی می باشد.
در مولکول CH4 ، کربن در گروه چهارم و با ظرفیت 4 است. بنابراین، این مولکول ناقطبی است.
در مولکول NH3 ، نیتروژن داراری ظرفیت 3 می باشد ولی در گروه پنجم قرار گرفته است. در نتیجه این مولکول قطبی خواهد بود.
- در ترکیبات آلی که تنها شامل کربن و هیدروژن می باشند، اگر فرمول مولکولی داده شود، ناقطبی است. مانند C4H8
برای مشاهده ی نمونه سوالات بیشتر، می توانید ویدئو را مشاهده نمایید.
اگر شکل هندسی مولکول داده شود، باید بر اساس شکل هندسی، تقارن را پیدا کرده و سپس تعیین قطبیت نماییم.
سوالات متداول
مولکول ، قطبی است یا ناقطبی؟
این مولکول تنها از یک نوع اتم ساخته شده است. تمام مولکول هایی که از یک نوع اتم ایجاد شده اند به جز ازون ناقطبی می باشند. بنابراین ، ناقطبی است.
مولکول ، قطبی می باشد یا ناقطبی؟
در فرمول مولکولی عنوان شده، بیش از دو نوع اتم وجود دارد. بنابراین ، قطبی است.
مشخص نمایید مولکول ، قطبی است یا ناقطبی؟
چون فرمول مولکولی از دو نوع اتم تشکیل شده است، بنابراین نیاز است ظرفیت اتم مرکزی را با شماره گروه مقایسه نمائیم. در این مولکول، اتم مرکزی، کربن است که در گروه چهارم قرار دارد و ظرفیت آن چهار می باشد. بنابراین مولکول عنوان شده، ناقطبی می باشد.
