معرفی رشته تکنولوژی پرتوشناسی
کارشناسان رشته تکنولوژی پرتوشناسی یا رادیولوژی معمولاً از اشعه ایکس در کنار سایر روش های تصویربرداری برای دیدن داخل بدن بیمار و کمک به تشخیص بیماری استفاده می کنند. امروزه رادیولوژی بخش مهمی از مراقبت های پزشکی است. این رشته در قرن بیستم نسبتاً سریع توسعه یافت و به لطف فناوری رایانه و هوش مصنوعی (AI) هنوز در حال پیشرفت است. با توجه به اهمیت این رشته در این نوشتار با شما همراه هستیم تا به بررسی تاریخچه، دانشگاه های برتر، نمونه کارنامه قبولی، بازار کار، گرایش ها، کاربرد و شرایط ادامه تحصیل در رشته تکنولوژی پرتوشناسی در ایران و جهان بپردازیم.
نقش رشته تکنولوژی پرتوشناسی در مدیریت بیماری، با انتخاب گسترده ای از ابزارها و تکنیک های موجود برای تشخیص، مرحله بندی و درمان است. تصویربرداری پزشکی اطلاعات دقیقی در مورد تغییرات ساختاری یا مرتبط با بیماری ارائه می دهد. تشخیص زودهنگام زندگی را نجات می دهد، بنابراین اهمیت رشته رادیولوژی بیش از پیش مورد توجه قرار می گیرد.
تاریخچه رشته تکنولوژی پرتوشناسی
تاریخچه رشته تکنولوژی پرتوشناسی یا رادیولوژی با کشف اشعه ایکس توسط ویلهلم رونتگن در سال 1895 آغاز شده است. زمانی که ویلهلم رونتگن به طور تصادفی اشعه ایکس را کشف کرد که می تواند به اکثر اجسام جامد نفوذ کند. فیزیکدان آلمانی در حال بررسی این بود که هنگام عبور جریان الکتریکی از گازهای مختلف با فشار کم چه اتفاقی می افتد. برای انجام این آزمایش، او الکترودها را به یک لوله کاتد شیشه ای متصل کرد و ولتاژی را به گاز اعمال کرد. انجام این کار باعث شد پرتوی از الکترون ها که به عنوان پرتو کاتدی یا پرتو الکترونی شناخته می شود، از یک سر لوله به انتهای دیگر برود. پرتوهای کاتدی هنگامی که به دیواره های یک لوله شیشه ای برخورد کردند به رنگ سبز می درخشیدند. هدف نهایی رونتگن این بود که تعیین کند آیا پرتوهای کاتدی می توانند از شیشه عبور کنند یا خیر، اما او لوله را با کاغذ سیاه سنگین پوشاند. زمانی که پرتوها نه تنها از شیشه، بلکه از کاغذ نیز عبور کردند و نور سبز مهتابی را بر روی یک صفحه فلورسنت که در فاصله چند فوتی قرار داشت، پرتاب کردند، وی متعجب شد. از طریق آزمایش، رونتگن متوجه شد که نور مرموز می تواند تقریباً از تمام اجسام جامد عبور کند. چون نمی دانست این پرتوها چیست، آنها را اشعه ایکس نامید که x به معنای «ناشناخته» است.
او همچنین دریافت که می تواند تصاویری از اشیایی که بین پرتوهای کاتدی و یک صفحه عکاسی قرار گرفته اند ایجاد کند. پرتوها تصاویری از اجسام با ضخامت های مختلف ایجاد می کنند. در یک لحظه همسرش دستش را روی بشقاب عکاسی گذاشت. تصویر اشعه ایکس استخوان های دست او و حلقه ای را که به دست داشت نشان می داد که با طرحی ضعیف که توسط گوشت او ایجاد شده بود احاطه شده بود. این اولین عکسبرداری با اشعه ایکس از قسمتی از بدن انسان بود.
در عرض یک سال پس از اولین عکسبرداری اشعه ایکس، بیمارستانی در گلاسکو اولین بخش رادیولوژی خود را افتتاح کرد. اندکی پس از آن، یک پزشک آمریکایی از اشعه ایکس برای ردیابی غذا در مسیر دستگاه گوارش استفاده کرد. حدوداً در سال 1900، توماس ادیسون فلوروسکوپی را توسعه داد که چیزی شبیه به “فیلم اشعه ایکس” را با عبور پرتو اشعه ایکس از قسمتی از بدن هنگام حرکت فرد ایجاد می کند. سپس دستگاه فلوروسکوپی پرتو را به یک مانیتور تلویزیون مانند منتقل می کند تا پزشکان بتوانند بافت ها و حرکات بدن را با جزئیات ببینند. در سال 1918، جورج ایستمن فیلم را به عنوان جایگزینی برای صفحات عکاسی شیشه ای که دانشمندان قبلاً برای گرفتن تصاویر اشعه ایکس استفاده می کردند، معرفی کرد.
برای آمادگی بیشتر در کنکور می توانید در آزمون های استاندارد گزینه دو شرکت کنید : آزمون های آزمایشی گزینه دو
تعریف تخصصی رشته تکنولوژی پرتوشناسی
فناوری رادیولوژی یا رادیوگرافی، هنر و علم استفاده از پرتو برای ارائه تصاویری از استخوان ها، اندام ها، بافت نرم و عروقی است که بدن انسان را تشکیل می دهند.
رشته تکنولوژی پرتوشناسی یکی از شاخه های علوم پزشکی بوده و جایگاه ویژه ای در امر تشخیص و درمان بیماری ها و نهایتا سلامت انسان ها دارد. هدف اصلی این رشته آماده سازی زمینه جهت کسب تجارب آموزشی و شایستگی های مورد نیاز جهت عملکرد موثر تحت عنوان کارشناس و تکنولوژیست ماهر در بخش های تصویر برداری پزشکی است.
دانشجویان رشته تکنولوژی پرتوشناسی در مورد استفاده از تجهیزات پزشکی مختلف از جمله اسکنرهای سی تی، ام آر آی و اشعه ایکس آموزش دیده و معاینات تصویربرداری را برای بیماران انجام می دهند. دانشجویان این رشته تجارب نظری و بالینی در زمینه های مختلف تصویر برداری از روش های ساده و روتین رادیوگرافی تا تکنیک ای پیشرفته تصویربرداری از جمله توموگرافی کامپیوتری، تصویربرداری با استفاده از تشدید مغناطیسی هسته اتم یا MRI و فراصوت و …. را بدست خواهند آورد.
رشته تکنولوژی پرتوشناسی در یک نگاه
رشته تکنولوژی پرتوشناسی زیر مجموعه کنکور علوم تجربی بوده و برای ورود به این رشته باید در آزمون سراسری رتبه قابل قبولی را کسب کنید. شرایط پذیرش برای ورود به رشته تکنولوژی پرتوشناسی به میزان رقابت دانش آموزان و ظرفیت دانشگاه ها بستگی دارد. معمولا هر ساله افراد زیادی با همدیگر بر سر این رشته رقابت دارند و ظرفیت پذیرش دانشگاه ها مطلوب است. بازار کار رشته تکنولوژی پرتوشناسی مناسب بوده و دانشجویان بعد از فارغ التحصیلی می توانند در بازار کار مناسب مشغول به کار شوند. از طرف دیگر درآمد این رشته به صورت میانگین روبه بالا است و درآمد خوبی را می توان برای فارغ التحصیلان آن متصور شد. در صورت کسب توانایی های علمی بیشتر می توان به جایگاه های شغلی ویژه دست پیدا کرد. طول دوره کارشناسی رشته تکنولوژی پرتوشناسی 4 است که در 8 نیمسال تحصیلی به طول می انجامد. برنامه آموزشی مقطع کارشناسی پیوسته در راستای تربیت کارشناسان پرتوشناسی با توانمندی مناسب جهت استفاده از دستگاه ها و فناوری های جدید در زمینه تصویربرداری پزشکی طراحی شده است.
رشته تکنولوژی پرتوشناسی در ایران
رشته تکنولوژی پرتوشناسی در ایران قدمتی طولانی دارد. از زمان نصب اولین دستگاه رادیولوژی در سال 1310 توسط پروفسور محمود حسابی در ایران در بیمارستان سینای تهران، تحولات تکنیکی و فناوریهای جدیدی در زمینه علوم تصویربرداری پزشکی باعث گردیده تا رشته تکنولوژی پرتوشناسی جایگاه ویژه ای را در تشخیص زودهنگام، بموقع و دقیق بسیاری از بیماری ها را در دنیا و ایران کسب نماید. در سال های نه چندان درو این رشته جزء رشته های صرفا پاراکلینیک محسوب می شد و با ابزار و وسایل مکانیکی و آنالوگ و با استفاده از فیلمهای پرتونگاری به روش های تهاجمی برای تشخیص بیماری ها مورد استفاده قرار می گرفت. اما امروه به دلیل استفاده از سیستم های پیشرفته MRI ، سونوگرافی، ماموگرافی دیجیتال و … می توان با دقت و سرعت بیشتر و به صورت غیرتهاجمی به تشخیص بیماری ها دست پیدا کرد. رسالت رشته تکنولوژی پرتوشناسی ایجاد توانایی های علمی و تخصصی لازم جهت تربیت کارشناسان پرتوشناسی و افزایش کارایی آنان در زمینه های تصویرگیری پزشکی و استفاده از ابزارهای جدید با تکنولوژی پیشرفته است.
آخرین قبولی های هر رشته چه رتبه ای کسب کرده اند؟ مشاهده آخرین قبولی های رشته ها
پذیرش در رشته تکنولوژی پرتوشناسی
برای داشتن یک برنامه ریزی اصولی جهت ورود به رشته مورد نظر باید از شرایط پذیرش آن آگاهی داشت. در این بخش قرار است وضعیت پذیرش در رشته تکنولوژی پرتوشناسی را بررسی کنیم. به صورت کلی شرایط پذیرش را دو دیدگاه مهم یعنی میزان رقابت بین دانشجویان و همچنین تعداد دانشگاه های پذیرنده و ظرفیت پذیرش می توان بررسی کرد. در وهله اول تعداد رقبا برای ورود به رشته تکنولوژی پرتوشناسی بالا بوده و دانش آموزان زیادی هر ساله با همدیگر رقابت کرده تا رتبه خوبی کسب کنند. با توجه به بازار کار خوب این رشته باید در کنکور سراسری رتبه خوبی شود تا بتوان نسبت به رقیب ها جلوتر بود. در وهله دوم شرایط پذیرش به ظرفیت پذیرش و تعداد دانشگاه های پذیرنده بستگی دارد. به طور میانگین تعداد دانشگاه های زیادی اقدام به پذیرش دانشجویان این رشته می کنند. البته توجه داشته باشید که شرایط پذیرش هر ساله نسبت به سال های قبل متفاوت است زیرا تعداد رقبا، ظرفیت پذیرش و اعمال سهمیه ها هر ساله تغییر می کند.
با حذف زیر گروه از کنکور سراسری و همچنین حذف دروس عمومی، اکنون شاهد رقابت دانشجویان برای کسب نمره بالا در دروس تخصصی هستیم. برای ورود و پذیرش در رشته تکنولوژی پرتوشناسی باید سوالات دروس تخصصی علوم تجربی پاسخ داده شود. از این میان بیشترین تاثیرگذاری مربوط به دروسی است که بیشترین ضرایب را دارند. در جدول زیر می توانید ضرایب دروس تخصصی رشته علوم تجربی را مشاهده کنید.
نام درس | ضریب درس | ||
|---|---|---|---|
میزان تاثیر دروس اختصاصی در کنکور تجربی | |||
زمین شناسی | 0 | ||
ریاضی | 2 | ||
زیست | 4 | ||
فیزیک | 2 | ||
شیمی | 3 | ||
همان طور که در جدول بالا مشاهده می کنید، بیشترین ضریب برای پذیرش در رشته مورد علاقه مربوط به دروس زیست و شیمی است. شما باید مطالعه کاملی روی این دروس در دوره دبیرستان خود داشته باشید تا رتبه خوبی کسب کنید.
لازم به ذکر است که شرکت در آزمون های آزمایشی مشابه می تواند شرایط ایده آلی را برای شما در روز کنکور فراهم کند، زیرا سوالات آزمون های آزمایشی تا حد زیادی مشابه سوالات کنکور سراسری است. همچنین شرکت در این آزمون ها موجب محک زدن سرعت و دقت تست زنی شما شده و شرایط خوبی را برای روز کنکور فراهم می کند
آخرین قبولی های هر رشته چه رتبه ای کسب کرده اند؟ مشاهده آخرین قبولی های رشته ها
دانشگاه های برتر رشته تکنولوژی پرتوشناسی
بسیاری از دانش آموزان هنگام انتخاب دانشگاه به دنبال دانشگاه های برتر و شاخص رشته هستند. در این بخش قرار است دانشگاه های برتر رشته تکنولوژی پرتوشناسی را معرفی کنیم. توجه داشته باشید که تمامی دانشگاه های کشور از نظر کیفیت آموزشی و رتبه علمی در جایگاه قابل قبولی قرار داشته و شرایط و امکانات خوبی را برای دانشجویان فراهم می کنند. همچنین تمامی فارغ التحصیلان از دانشگاه های کشور می توانند در ردیف های شغلی ویژه مشغول به کار شوند. اما با این حال در زیر برخی از دانشگاه های برتر رشته تکنولوژی پرتوشناسی را لیست کرده ایم. دانشگاه های علوم پزشکی تهران، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد و دانشگاه علوم پزشکی اصفهان از دانشگاه های شاخص این رشته هستند.
دو نمونه کارنامه قبولی در رشته تکنولوژی پرتوشناسی
آگاهی از شرایط پذیرش و درصدهای لازم برای قبولی در رشته تکنولوژی پرتوشناسی بسیار مهم است زیرا شما با دیدی بازتر برای ورود به این رشته برنامه ریزی می کنید. در این بخش دو نمونه کارنامه قبولی در رشته تکنولوژی پرتوشناسی گردآوری شده است. شما با مشاهده تراز، درصد و رتبه می توانید به یک درک کلی از وضعیت سایر قبول شدگان برسید. توجه داشته باشید که شرایط پذیرش و درصد یا تراز قبولی هر ساله با سال قبل متفاوت است و مممکن است با همین درصدها یا ترازها نتوانید به رشته مورد نظر خود دست پیدا کنید. زیرا تعداد رقبا، ظرفیت دانشگاه ها و اعمال سهمیه های مختلف هر سال تغییر می کند. با این حال با مشاهده دو نمونه کارنامه قبولی در رشته تکنولوژی پرتوشناسی به یک دیدی جامع می رسید.
آیا می دانید در شرایط فعلی چه رتبه ای در کنکور کسب می کنید؟ نمونه کارنامه کنکوری ها
گرایش های رشته تکنولوژی پرتوشناسی
بسیاری از رشته های فنی در مقطع کارشناسی فاقد گرایش هستند و گرایش های تخصصی در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری اعمال می شود. رشته گفتار درمانی در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری به گرایش های مختلفی تقسیم می شود که دانشجویان می توانند براساس علاقه در گرایش مد نظر خود مشغول به تحصیل شوند. از آنجایی که نظام آموزشی ایران در راستای هم سو شدن با نظام آموزشی در کشورهای مطرح است، بنابراین از طرح لوزی پیروی می کند. طرح لوزی به گونه ای است که در دوره کارشناسی فاقد گرایش است و در دوره ارشد گرایش های مختلفی برای رشته ها تعیین می شود و دوباره در دوره دکتری، گرایش ها با همدیگر تجمیع می شوند. رشته تکنولوژی پرتوشناسی نیز در دوره کارشناسی فاقد گرایش است.
واحدهای درسی رشته تکنولوژی پرتوشناسی
در این بخش قرار است واحدهای درسی رشته تکنولوژی پرتوشناسی را بررسی کنیم. آشنایی با واحدهای درسی بسیار حائز اهمیت است زیرا دروسی که باید در مقطع کارشناسی مطالعه کنید را ارائه می دهد. تاکنون برخی از دانشجویان به دلیل عدم علاقه به دروس یک رشته از آن رشته انصراف داده اند. بنابراین بهتر است قبل از انتخاب دیدی واقع بینانه نسبت به رشته داشته باشید.
واحدهای درسی رشته تکنولوژی پرتوشناسی هر چند سال یک بار توسط شورای عالی برنامه ریزی علوم پزشکی مورد بازنگری قرار می گیرد. علت این بازنگری تطبیق با شرایط جامعه و برآورده کردن نیازهای علمی و عملی دانشجویان با علم روز است. البته در بازنگری ها تغییرات کلی ایجاد نشده بلکه شاهد تغییرات جزئی در برخی از واحدهای درسی یا سرفصل های دروس خواهیم بود.
براساس آخرین بازنگری انجام شده رشته تکنولوژی پرتوشناسی در مقطع کارشناسی در 4 سال تحصیلی و به صورت 8 نیم سال ترمی ارائه می شود. تعداد ۱۳۰ واحد درسی دانشجویان باید در این مقطع اخذ و با نمره قابل قبولی پاس کنند. در این دوره دانشجویان باید دروس عمومی، دروس پایه، دروس اختصاصی و کاراموزی در عرصه را پشت سر بگذارنند. در جدول زیر می توانید تقسیم بندی واحدهای درسی رشته تکنولوژی پرتوشناسی در مقطع کارشناسی را در دانشگاه های کشور مشاهده کنید.
نوع درس | تعداد واحد | ||
|---|---|---|---|
تفکیک نوع واحدهای درسی رشته تکنولوژی پرتوشناسی | |||
دروس عمومی | 22 واحد | ||
دروس پایه و تخصصی | 92 واحد | ||
کارآموزی در عرصه | 16 واحد | ||
جمع | 130 واحد | ||
در ادامه هر یک از واحدهای درسی رشته تکنولوژی پرتوشناسی را به صورت جداگانه و با عنوان تعداد واحد هر درس برای شما عنوان می‌کنیم تا شناخت شما نسبت به این رشته کامل شود.
دروس عمومی رشته تکنولوژی پرتوشناسی
اولین بسته از دروس رشته تکنولوژی پرتوشناسی مربوط به دروس عمومی است. این دروس به صورت مشترک با سایر رشته ها و زیر نظر گروه معارف و عمومی دانشگاه ارائه می شود. دروس عمومی تاثیری در مهارت تخصصی و دانش حرفه ای فرد نداشته بلکه هدف آن ها افزایش معرفت شناختی در ابعاد زندگی و آشنایی با تاریخ و فرهنگ است. به طور معمول دروس عمومی با سایر رشته ها در یک کلاس مشترک برگزار می شود. توجه داشته باشید که برای اخذ مدرک تحصیلی باید تعداد مشخص دروس عمومی را پاس کنید. در جدول زیر می توانید دروس عمومی رشته تکنولوژی پرتوشناسی را در مقطع کارشناسی پیوسته مشاهده کنید.
بسته درسی | نام درس | تعداد واحد | |
|---|---|---|---|
دروس عمومی مشترک مقطع کارشناسی | |||
مبانی نظری اسلام | اندیشه اسلامی 1 | 2 واحد | |
اندیشه اسلامی 2 | 2 واحد | ||
انسان در اسلام | 2 واحد | ||
حقوق اجتماعی و سیاسی در اسلام | 2 واحد | ||
اخلاق اسلامی | فلسفه اخلاق | 2 واحد | |
اخلاق اسلامی | 2 واحد | ||
آیین زندگی | 2 واحد | ||
عرفان عملی اسلامی | 2 واحد | ||
انقلاب اسلامی | انقلاب اسلامی ایران | 2 واحد | |
آشنایی با قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران | 2 واحد | ||
اندیشه سیاسی امام خمینی | 2 واحد | ||
تاریخ و تمدن اسلامی | تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی | 2 واحد | |
تاریخ تحلیلی صدر اسلام | 2 واحد | ||
تاریخ امامت | 2 واحد | ||
آشنایی با منابع اسلامی | تفسیر موضوعی قرآن | 2 واحد | |
تفسیر موضوعی نهج البلاغه | 2 واحد | ||
الزامی | فارسی عمومی | 3 واحد | |
زبان عمومی | 3 واحد | ||
تربیت بدنی 1 | 1 واحد | ||
تربیت بدنی 2 | 1 واحد | ||
دانش خانواده و جمعیت | 2 واحد | ||
لازم به توضیح است که قوانین مشخصی برای پاس کردن 22 واحد دروس عمومی رشته تکنولوژی پرتوشناسی وجود دارد که حتماً باید طبق همین قوانین برای سپری کردن این دروس اقدام کنید. 22 واحد عمومی در نظر گرفته شده برای این رشته تحصیلی بایستی طبق شرایط زیر اخذ شوند:
- 2 درس 2 واحدی از میان دروس مبانی نظری اسلام
- 1 درس 2 واحدی از میان دروس اخلاق اسلامی
- 1 درس 2 واحدی از میان دروس انقلاب اسلامی
- 1 درس 2 واحدی از میان دروس تاریخ و تمدن اسلامی
- 1 درس 2 واحدی از میان دروس آشنایی با منابع اسلامی
برای این رشته در دروس عمومی، 12 واحد اجباری در نظر گرفته شده که با جمع با دروس عمومی بالا، کل دروس عمومی برای رشته تکنولوژی پرتوشناسی در دوره کارشناسی پیوسته 22 واحد خواهد شد.
دروس پایه و تخصصی رشته تکنولوژی پرتوشناسی
دروس پایه یکی از بسته های مهم درسی است که در اکثر رشته ها وجود دارد. هدف ارائه دروس پایه آماده کردن ذهنیت دانشجویان برای درک دروس اختصاصی و پیچیده است. به عبارتی دروس پایه به مانند پلی بین دروس دوره دبیرستان و دروس دوره دانشگاه است که زمینه سازی اولیه را روی ذهن دانشجویان انجام می دهد. دروس پایه با هدف تقویت بنیه علمی و زمینه سازی اولیه برای اخذ دروس تخصصی ارائه می شوند. دروس پایه اکثرا 2 یا 3 واحدی هستند، البته ممکن است در برخی از رشته ها هر درسی نیم واحد داشته باشد.
دروس تخصصی فقط به رشته و گرایش مربوط است و دانشجویان را با ماهیت اصلی رشته و بازار کار آن آشنا می کنند. در واقع با مطالعه دروس تخصصی است که شما می توانید به درک کلی و جزئی از رشته مورد نظر رسیده و جایگاه خود را در بازار کار پیدا کنید. توجه داشته باشید که دروس تخصصی حاوی مطالب آموزشی مهمی هستند که می توانند در موفقیت آینده شما نقش بسزایی داشته باشند. در جدول زیر می توانید دروس پایه و تخصصی رشته تکنولوژی پرتوشناسی را در مقطع کارشناسی پیوسته مشاهده کنید.
| دروس پایه و تخصصی رشته تکنولوژی پرتوشناسی | ||
|---|---|---|
| ردیف | نام درس | تعداد واحد |
| 1 | فیزیک عمومی | 3 |
| 2 | بهداشت عمومی | 1 |
| 3 | ریاضیات عمومی | 2 |
| 4 | آمار | 1 |
| 5 | زبان تخصصی | 2 |
| 6 | آناتومی 1 (اندام فوقانی، تحتانی و ستون فقرات) | 2 |
| 7 | آناتومی 2 (توراکس، تنه و لگن) | 2 |
| 8 | آناتومی 3 (جمجمه مغز و اعصاب) | 2 |
| 9 | فیزیولوژی | 2 |
| 10 | زیست شناسی سلولی | 2 |
| 11 | آسیب شناسی عمومی | 2 |
| 12 | آشنایی با فناوری نوین اطلاعات | 2 |
| 13 | کاربرد رایانه در تصویربرداری پزشکی | 2 |
| 14 | اخلاق حرفه ای | 1 |
| 15 | مدیریت بیمارستانی و رفتار سازمانی | 2 |
| 16 | اصطلاحات پزشکی در رادیولوژی | 1 |
| 17 | ثبت و نمایش تصاویر در پزشکی | 2 |
| 18 | فیزیک پرتوها | 2 |
| 19 | فیزیک پرتوشناسی تشخیصی | 3 |
| 20 | روش های پرتونگاری 1 | 3 |
| 21 | روش های پرتونگاری 2 | 3 |
| 22 | روش های پرتونگاری 3 | 2 |
| 23 | بیماری شناسی | 2 |
| 24 | مراقبت از بیمار در بخش تصویربرداری پزشکی | 2 |
| 25 | رادیوبیولوژی | 2 |
| 26 | آشنایی با ساختمان و ویژگی های مواد کنتراست زا در تصویربرداری پزشکی | 2 |
| 27 | روش های پرتونگاری اختصاصی | 2 |
| 28 | ارزیابی تصاویر پزشکی 1 | 2 |
| 29 | ارزیابی تصاویر پزشکی 2 | 2 |
| 30 | تصویر برداری با امواج فراصوتی در پزشکی | 3 |
| 31 | دوزیمتری پرتوهای یونیزان | 2 |
| 32 | آناتومی مقطعی | 3 |
| 33 | اصول فیزیکی در سیستم های توموگرافی کامپیوتری (سی تی اسکن) | 2 |
| 34 | تکنیک ها و جنبه های بالینی توموگرافی کامپیوتری (سی تی اسکن) | 2 |
| 35 | اصول فیزیکی سیستم های تصویربرداری | 2 |
| 36 | تکنیک ها و جنبه های بالینی تصویربرداری MRI | 2 |
| 37 | تضمین QA و کنترل کیفی QC روش های تصویربرداری پزشکی | 3 |
| 38 | حفاظت در برابر پرتوهای یونیزان در بخش های پرتوشناسی تشخیصی | 2 |
| 39 | تعمیرات و نگهداری مقدماتی دستگاه های رادیولوژی | 2 |
| 40 | سمینار 1 | 1 |
| 41 | سمینار 2 | 1 |
| 42 | کارآموزی 1 | 2 |
| 43 | کارآموزی 2 | 2 |
| 44 | کارآموزی 3 | 2 |
| 45 | کارآموزی 4 | 2 |
| مجموع واحد ها | 92 | |
در تمامی رشته ها بخش زیادی از واحدهای درسی پایه به صورت پیش نیاز یا هم نیاز ارائه می شود. توجه کنید که گذراندن تمامی دروس پایه و تخصصی الزامی است و اگر دانشجویی حتی اگر یکی از دروس پایه را نگذرانده باشد از نظر آموزشی فاقد صلاحیت لازم برای فارغ التحصیلی است. برای اینکه در ترم های اخر برای اخذ دروس تخصصی که نیاز به اخذ دروس دیگری است ایجاد نشود، باید از همان ترم های اول برنامه ریزی صحیحی در انتخاب واحد داشت.
دروس کارآموزی در عرصه رشته تکنولوژی پرتوشناسی
بسته آخر دروس رشته تکنولوژی پرتوشناسی مربوط به کارآموزی در عرصه است. کارآموزی سبب کسب دانش عملی و آشنایی با محیط کار شده و موجب ارتقا توان اجرایی در رشته می شود. هدف از کارآموزی آشنایی با دانشجویان از نزدیک با کارهای علمی و مسائل اجرایی است به گونه ای به آن ها فرصت داده می شود آموخته های خود را با عمل تطبیق داده و کمبودها یا نواقص آموزشی خود را درک و در رفع آن تلاش کنند. از آنجایی که لازمه انجام هر کاری دارا بودن دو فاکتور اساسی دانش و مهارت می باشد، تنها نمی توان به درس های آکادمیک اکتفا کرد و جهت ارتقا توانایی تخصصی و موفقیت و پیشرفت در بازار کار باید وارد حیطه کار به صورت کارآموزی شد. در جدول زیر می توانید دروس کارآموزی رشته تکنولوژی پرتوشناسی را در مقطع کارشناسی مشاهده کنید:
| دروس کارآموزی در عرصه رشته تکنولوژی پرتوشناسی | ||
|---|---|---|
| ردیف | نام درس | تعداد واحد |
| 1 | کارآموزی در عرصه 1 (سی تی اسکن) | 4 |
| 2 | کارآموزی در عرصه 2 (MRI) | 4 |
| 3 | کارآموزی در عرصه 3 (روش های پرتونگاری اختصاصی) | 4 |
| 4 | کارآموزی در عرصه 4 (سونوگرافی پزشکی) | 4 |
| مجموع واحد ها | 16 | |
دروس کارآموزی در عرصه یک فرصت مناسب برای افزایش دانش تخصصی و ارتقا صلاحیت های علمی و عملی است. دانشجویان باید تعداد مشخصی از دروس این رشته را به صورت عملی اخذ و با نمره قابل قبول اخذ کنند.
آیا می دانید در شرایط فعلی چه رتبه ای در کنکور کسب می کنید؟ نرم افزار تخمین رتبه کنکور
بازار کار رشته تکنولوژی پرتوشناسی
بازار کار رشته تکنولوژی پرتوشناسی به صورت کلی مناسب و مطلوب است. با توجه به اینکه این رشته در گروه پیراپزشکی قرار می گیرد در نتیجه می توان بازار کار خوبی را برای آن متصور شد. رشته های پیراپزشکی به دلیل داشتن طرح یک فرصت عالی برای ورود به بازار کار هستند.
البته ناگفته نماند که مانند سایر رشته ها این رشته هم دچار سوءمدیریت شده و برخی از فارغ التحصیلان آن در رده های شغلی غیرمرتبط مشغول به کار شده اند. اما اگر دانش و مهارت تخصصی ارتقا یابد می توان در رده های شغلی با درآمد مناسب مشغول به کار شد.
جایگاه دانش آموختگان بعد از فارغ التحصیلی مشخص است و آن ها می توانند در سازمان های زیر مشغول به کار شوند:
- مراکز تصویربردای مانند ایزوتوپ، رادیولوژی، MRI، سی تی اسکن
- دانشگاه های علوم پزشکی
- سازمان های انرژی اتمی
- بیمارستان های دولتی یا خصوصی
- مراکز خصوصی
- درمانگاه و کلینک های دولتی و خصوصی
کاربردهای رشته تکنولوژی پرتوشناسی
کاربردهای رشته تکنولوژی پرتوشناسی از دو دیدگاه قابل بررسی است. در دیدگاه اول باید به نقش دانشگاه ها در تربیت نیروی انسانی مورد نیاز سازمان ها پرداخت. به عبارتی یکی از کاربردهای مهم این رشته در نقش استاد در دانشگاه ها یا موسسات آموزشی و تحقیقاتی است. با توجه به اهمیت سه ضلع دولت، دانشگاه و صنعت باید دانشگاه نیروی استاد خود را برای آموزش نیروی کار تامین کنند. دانشجویان با اخذ مدراک تحصیلی عالیه می توانند در دانشگاه ها به عنوان استاد یا هئیت علمی مشغول آماده سازی دانشجویان برای ورود به بازار کار شوند.
کاربرد دوم رشته تکنولوژی پرتوشناسی حضور نیروی متخصص و حرفه ای در بازار کار است. با توجه به نیاز مبرم صنعت به متخصصین این رشته باید نیروی کارآزموده و حرفه ای برای تصدی جایگاه های خالی مشغول به کار شوند. بنابراین رفع نیازهای سازمان مربوطه با دانش و مهارت تخصصی فارغ التحصیلان رشته رادیولوژی کاربرد دوم این رشته است.
درآمد رشته تکنولوژی پرتوشناسی
درآمد رشته تکنولوژی پرتوشناسی به صورت کلی خوب و متوسط است. توجه داشته باشید که درآمد با جایگاه شغلی ارتباط مستقیمی دارد. در صورت داشتن یک رده یا ردیف شغلی مناسب است که می توانید به درآمدهای بالا دست پیدا کنید. با توجه به اینکه شایسته سالاری مناسبی در کشور برای استفاده از پتانسیل های بالقوه نشده است ممکن است برخی از دانشجویان در رشته های غیرمرتبط با درآمد کم استخدام شده باشند. اما در عین حال با افزایش مهارت علمی و عملی و تقویت رزومه می توان یک جایگاه شغلی با درآمد ایده ال را به دست آورد.
درآمد رشته تکنولوژی پرتوشناسی به فاکتورهای مختلفی مانند مدرک تحصیلی، جایگاه شغلی، مکان استخدام، سازمان محل خدمت، تجربه کار و رزومه فرد بستگی دارد. با ارتقا هر یک می توان درآمد را نیز افزایش داد. در برخی موارد اشتغال در سازمان های دولتی به مراتب درآمد کمتری نسبت به مراکز خصوصی دارد.
کارشناسان رادیولوژی سومین گروه بزرگ از متخصصان مراقبت های بهداشتی را تشکیل می دهند که تعداد آنها از پزشکان و پرستاران پیشی گرفته است. مسئولیت اصلی رشته تکنولوژی پرتوشناسی ایجاد تصاویری از بدن بیماران با استفاده از تجهیزات پزشکی است. این به پزشکان در تشخیص و درمان بیماری ها و آسیب ها کمک می کند.
ادامه تحصیل در رشته تکنولوژی پرتوشناسی
رشته تکنولوژی پرتوشناسی در داخل ایران در دانشگاه های معتبر دولتی ارائه می شود. امکان ادامه تحصیل برای این رشته در دانشگاه های دولتی،آزاد و غیر دولتی در سطح کشور وجود دارد. دانش آموختگان با مطالعه برخی از دروس تخصصی و اختیاری می توانند در گرایش های مختلف ادامه تحصیل بدهند. به دلیل جایگاه شغلی بالاتر در مقاطع ارشد و دکتری، بسیاری از دانش آموختگان بعد از اتمام مقطع کارشناسی وارد مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری می شوند. در این بخش شرایط تحصیل در این مقاطع را برای علاقمندان مورد بررسی قرر می دهیم.
کارشناسی ارشد رشته تکنولوژی پرتوشناسی
دانشجویان کارشناسی بلافاصله بعد از اتمام این مقطع می توانند در آزمون کارشناسی ارشد شرکت نمایند و در صورت قبولی در آزمون در یکی از گرایش های ارشد رشته تکنولوژی پرتوشناسی مشغول به تحصیل شوند. در حال حاضر امکان ادامه تحصیل در مقطع ارشد در بهترین دانشگاه های ایران از جمله دانشگاه های علوم پزشکی تهران، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، دانشگاه علوم پزشکی تبریز برای علاقه مندان در دسترس است. گرایش های کارشناسی ارشد رشته تکنولوژی پرتوشناسی شامل موارد زیر است:
- مهندسی پزشکی (بیوالکتریک)
- مهندسی پزشکی (زیست مواد)
- اپیدمیولوژی
- ارزیابی فناوری سلامت
- اقتصاد بهداشت
- انفورماتیک پزشکی
- آمار زیستی
- رادیوبیولوژی و حفاظت پرتویی
- فناوری اطلاعات سلامت
- علوم تشریحی
- فیزیک پزشکی
- کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی
- مدیریت خدمات بهداشتی درمانی
- نانوتکنولوژی پزشکی
- رشته زیست فناوری پزشکی
- رفاه اجتماعی
- تاریخ علوم پزشکی
- آموزش پزشکی ژورنالیسم پزشکی
- فناوری تصویربرداری پزشکی
- تکنولوژی آموزشی در علوم پزشکی
- مدیریت برنامه ریزی الکترونیکی در علوم پزشکی
دکترا رشته تکنولوژی پرتوشناسی
امکان ادامه تحصیل در مقطع دکتری برای فارغ التحصیلان مقطع کارشناسی ارشد رشته تکنولوژی پرتوشناسی وجود دارد. متقاضیان برای ورود به مقطع دکتری نیازمند شرکت در آزمون ورودی و مصاحبه حضوری هستند. ادامه تحصیل در مقطع دکتری برای دانشجویان در حال حاضر در دانشگاه های برتر کشور مانند دانشگاه های علوم پزشکی تهران، دانشگاه علوم پزشکی ایران، دانشگاه علوم پزشکی شیراز و مشهد امکان پذیر است. دانشجویان دکتری می تونند ضمن فعالیت در تمامی محل های جذب فارغ التحصیلان کارشناسی و کارشناسی ارشد در زمینه های کارهای تحقیقاتی مسئولیت های تخصصی خود را برعهده بگیرند و در کارهای اجرایی علمی نقش مهمی ایفا کنند. گرایش های دکتری رشته رادیولوژی در زیر ذکر شده است.
- نانو فناوری پزشکی
- فیزیک پزشک
- مهندسی بافت
- علوم تشریح
- علوم سلولی و کاربردی
- فیزیولوژی ورزشی
- مهندسی بافت
- بیولوژی تولید مثل
- علوم اعصاب
- علوم و فناوری های تصویربرداری پزشکی گرایش تصویربرداری عصبی
- علوم و فناوری های تصویربرداری پزشکی گرایش سلولی مولکولی
- مهندسی بافت
- مهندسی پزشکی بیوالکتریک
- نانوفناوری پزشکی
- زیست مواد دارویی
- ایمنی شناسی پزشکی
- بیولوژی تولید مثل
- پزشکی مولکولی
- توکسین های میکروبی
- ژنتیک پزشکی
رشته تکنولوژی پرتوشناسی در جهان
کارشناسان رشته تکنولوژی یا رادیوگراف ها مشاغل بسیار جالب و مفیدی دارند. شغل آنها هیجان انگیز است زیرا با برخی از پیشرفته ترین تجهیزات تکنولوژیکی در صنعت مراقبت های بهداشتی کار می کنند و از بیماران در هر سن، قومیت و فرهنگی مراقبت می کنند. فرصت های زیادی برای پیشرفت و افزایش دستمزد بر اساس سطح مهارت، موقعیت مکانی و تجربه کار برای این رشته وجود دارد. به صورت کلی فارغ التحصیلان این رشته از نظر جایگاه اجتماعی در جایگاه فوق العاده ای قرار می گیرند. علاوه بر این حتی استخدام دانشجویان اعضای مصنوعی بعد از فارغ التحصیلی در کشورهای مختلف نیز امکان پذیر است.
اگر بخواهیم به صورت دقیق تر شرایط رشته تکنولوژی پرتوشناسی در جهان را برای شما ارزیابی کنیم، بهتر است به معرفی بهترین دانشگاه های جهان برای رشته و همچنین میزان درآمد فارغ التحصیلان بپردازیم. جهت لیست کردن برترین دانشگاه های جهان برای رشته تکنولوژی پرتوشناسی از رتبه بندی QS که یکی از مهمترین رتبه‌بندی‌های دانشگاهی استفاده کرده ایم. QS براساس سوابق آموزشی، توانایی جذب در بازار کار، نسبت اعضای هیئت علمی به تعداد دانشجو، نسبت اعضای هیئت علمی بین‌المللی، نسبت دانشجویان بین‌المللی و میزان استنادات به ازای هر عضو هیئت علمی به رتبه بندی دانشگاه‌ها می پردازد. در حال حاضر براساس آخرین تغییرات QS برای رشته تکنولوژی پرتوشناسی ۱۰ دانشگاه برتر این رشته به شرح زیر هستند:
- دانشگاه هاروارد، کمبریج، ایالات متحده آمریکا – Harvard University
- دانشگاه آکسفورد، بریتانیا – University of Oxford
- دانشگاه استنفورد، استانفورد، ایالات متحده – Stanford University
- دانشگاه کمبریج، بریتانیا – University of Cambridge
- دانشگاه جان هاپکینز- بالتیمور، ایالات متحده – Johns Hopkins University
- دانشگاه کالیفرنیا، لس آنجلس (UCLA)، ایالات متحده – University of California, Los Angeles (UCLA)
- UCL لندن، انگلستان
- امپریال کالج لندن، انگلستان – Imperial College London
- دانشگاه ییل نیوهیون، ایالات متحده آمریکا – Yale University
- دانشگاه تورنتو، کانادا – University of Toronto
کارشناسان رادیولوژی در سال 2021 متوسط حقوق 61370 دلار داشتند. 25 درصد از پردرآمدترین آنها 77290 دلار در سال درآمد داشتند، در حالی که 25 درصد با کمترین حقوق 48900 دلار بودند. از 29 ژانویه 2023، متوسط دستمزد ساعتی یک کارشناس رادیولوژی در ایالات متحده 29.26 دلار در ساعت است. اکثر دستمزدهای تکنسین رادیولوژی در حال حاضر بین 21.88 دلار (صدک 25) تا 32.45 دلار (صدک 75) در سراسر ایالات متحده است. میانگین دستمزد برای یک تکنسین رادیولوژی (تا 10.58 دلار)، متغیر است که این امر نشان می دهد دستمزد مناسب و افزایش پتانسیل درآمد به سرعت پیشرفت در تجربه کار بیمارستانی و میزان کار خصوصی بستگی دارد. اگر در زمینه هایی مانند سونوگرافی یا سایر دستگاه های پیشرفته تصویربردای تخصص پیدا کنید این رشته می تواند بسیار سودآور باشد.
